یادی از سُنت منسوخ شده بانگ خروس در شهر تاریخی نراق

با گذشت زمان و روی کار آمدن برخی از وسایل مدرن امروزی برخی از آداب و رسوم و اعتقادات مردم بطور کلی منسوخ و به بوته ی فراموشی سپرده شده اند و در حال حاضر می توان آنها را از لابلای خاطرات سالخوردگان و اشخاص قدیمی پیدا کرد که نمونه آن "بانگ خروس"یا صدای قوقولی خروس است که در زیر اشاره کوتاه به آن می گردد:

هنگام سپیده دم خروس سحری
دانی که چراهمی کند نوحه گری؟
یعنی که نمودند در آیینه صبح
کز عمر شبی گذشت و تو بی خبری

خروس سمبل وفاداری و وقت شناسی است. برای گذشتگان که وسایل زمان سنج و یا ساعت شماطه ای نداشتند،بانگ خروس اهمیت ویژه ای داشت ومردم را از خواب بیدار می کرد.
زمانی صدای خروس صدای زمان بود ودر شهر نراق و همه شهرهای دیگر از بانگ خروس به عنوان ساعت استفاده می کردند. تقریبا در بیشتر خانه های نراق مرغ و خروس نگهداری می شد.تخم مرغ مصرف غذایی داشت و بانگ خروس"قوقولی"به عنوان ساعت نقش مهمی در فعالیت مردم نراق داشت. در هنگام صبح با صدای خروس مردم از خواب بیدار می شدند و پس از اقامه نماز و صرف صبحانه دنبال کار و کاسبی خود که اکثرا کشاورزی و دامداری بود می رفتند.

بانگ خروس در ماه مبارک رمضان در شهر تاریخی نراق از اهمیت مضاعف برخوردار بود چرا که هم نقش سحری خوردن را ایفا می نمود وهم سحرخوانان نراق را از خواب بیدار می کرد تا به پشت بام منزل خویش رفته و دعای سحر و مناجات بخوانند و در موقع اذان صبح هم مردم را از سحری خوردن منع می نمود.

بر اساس خاطرات سالخوردگان و قدیمی های نراق،در ماه مبارک رمضان خروس سه بار می خواند.در بانک اول مردم از خواب بیدار می شدند و در بانگ دوم به خوردن سحری مشغول و در بانگ سوم که وقت اذان صبح بود دست از خوردن می کشیدند و تا موقع افطار هیچ غذای دیگر نمی خوردند.بعد ها با پیدایش زمان سنج ها وساعت های متنوع دیگر صدای خروس نیز با این سنت ها به حاشیه رانده شد و منسوخ گردید.البته هنوز هم برخی از مردم نراق در خانه خود مرغ وخروس نگهداری می کنند و به سنت های دیرینه پدران خویش پای بند هستند و به خوش یمن بودن آن اعتقاد دارند.

خروس به خاطر وجود یک ساعت داخلی که به آن کمک می کند تا طلوع خورشید را پیش بینی کند آواز می خواند.مثل همه ی پرنده ها،خروس در یک چرخه ی روزانه می خواند یا بانگ می زند. ساعت داخلی خروس به آن کمک می کند تا بخواند و طلوع آفتاب را پیش بینی کند. .

جایگاه خروس در ایران باستان

خروس از جمله مرغان خانگی است که مادینه ی آن را ماکیان می خوانیم.این مرغ در فارسی خروه خوانده می شود.
خروس در ایران باستان جایگاه ویژه‌ای دارد و ما به و کرات در نوشته های نویسندگان و اعتقاداتی که هنوز از ایران قدیم چه قبل از اسلام وچه در دوران اسلامی وجود داشته می توانیم به جایگاه خروس ونقش آن در زندگی ایرانیان پی ببریم.

خروس نماینده ی سروش در گیتی است.او سپیده صبح را از دور می بیند و آن را خبر می دهد. به همین سبب معتقدند خروس دشمن دیو خواب (بوشاسیا )است و بوشاسیا اهریمنی است که نمی گذارد مردم بیدار شوند و به سوی سپیده ی مهر پیش از فراز آمدن خورشید نماز گزارند...خروس با دیدن سپیده فرا رسیدن روز را و به دنبال آن بالا آمدن خورشید را بانک می دهد.

خروس جایگاه ویژه‌ای در اسلام داردهر چند که در قرآن نامی از خروس برده نشده است.اما مفسران بر اساس روایات خروس را از چهار پرنده ای می دانند که حضرت ابراهیم(ع )برای به یقین رسیدن در مورد زنده شدن مردگان انتخاب کرد.

بر اساس روایات اسلامی،پیامبر در شب معراج خروس بسیار سفید و بزرگی را در عرش دیده است.بنا به تفسیر طبری حضرت محمد"ص"هنگام رفتن به معراج ،ذکر ویژگی‌هایی از مشاهده خروس سفید در آسمان چهارم چنین می گوید:
"در آسمان چهارم مرغی را دیدم سپید تر از عاج ،بر مثال خروهی"خروسی"و پای او بر هفتمین طبقه زمین بود و سر او را دیدم در هفتم آسمان... ومن از جبرئیل پرسیدم که این چه مرغی است بدین عظیمی؟جبرئیل "ع"گفت:این خروسی سپید است و خدای عزوجل او را چنین آفریده است و شبی دو بال خویش را باز کند و بانگ کند.جمله خروس های زمین آوازبشنوند... وچون پیامبر آن خروه را دیده بود،چون به زمین آمدهمواره خروه سفیدی داشت و گفت هر آنجا که خروه سپید باشد بر اهل آن خانه جادویی کارساز نکند و دیوان سپید از آنجا پرهیز کنند .

بنابراین عادت نگهداری خروس در خانه به منظور پاک نگاه داشتن فضای خانه از دیوان و نیروهای اهریمنی سابقه دیرینه دارد.اما خوش یمن بودن خروس در نزد ایرانیان باستان تا جایی است که بزرگترین مُعبران در علم تعبیر خواب نیز دیدن آن را به بخت سفید و خوش یمنی تفسیر می کنند.