مروری بر تاریخجه و وضعیت زنبورداری در شهر نراق

قرآن کریم در دو آیه کلمه عسل را ذکر کرده است: نخست در سوره محمد(ص) آیه ۱۵ که خداوند در ستودن بهشت به نیکوکاران وعده داده است که در آنجا نهرهایی از عسل پاک و ناب روان است و سپس در سوره نحل که خواص شفابخش آن را یادآوری فرموده و در آیه‌های ۶۸ و ۶۹ این سوره در مورد عسل و زنبور عسل چنین می‌فرماید: پروردگار تو به زنبور عسل وحی فرستاد که از کوه ها و درختان و داربست هایی که مردم می سازند خانه هایی برگزین .

بر اساس تحقیقات سایت سلحشوران شهر نراق ؛ قدمت زنبورداری در کهن شهر نراق زیاد است و دلیل آن آب و هوای خوش و مطلوب و دشت ها و باغ های سرسبز بوده که در کُتُب قدیم به آب زیاد و باغات فراوان اشاره شده است . شهرستان خوانسار که با نراق در ادوار دور رابطه تجاری و اقتصادی داشت زنبورداری اش را قریب 500 سال اعلام نموده اند .

اینگونه که سینه به سینه نقل شده است اغلب خانوارهای نراقی برای رفع نیاز عسل خود در اطراف محل زندگی دارای کندو بوده اند.
با توجه به کمبود اطلاعات و عدم وجود اسناد در خصوص زنبورداری در نراق ما توانستیم سابقه یک قرن این حرفه ی جذاب را کنکاش و برای اولین بار اطلاع رسانی نماییم .
مرحوم ملا حسین یوسفی فرزند ... که فرزندش علی صاحب کتاب شعر است در حرفه زنبورداری فعالیت داشته است . صدای خوش قرائت قرآن ملا حسین هنوز به یاد قدیمی ها می آید .

مرحوم محمد مبینی فرزند ...(مشهور به استاد محمد نجار) و برادرش احمد نیز از کندوهای مورد استفاده خود عسل برداشت می کردند .
مرحوم حاج ملا غلامرضا فروغی فرزند ملا محمد تقی و برادرش مرحوم حاج ملا غلامحسین فروغی (1271 – 1357) نیز علاوه بر فعالیت های دیگر به زنبورداری می پرداختند .
مرحوم اسماعیل عباسی فرزند ملا حیدر(1272 – 1359 ) و مرحوم عباس رمضانی فرزند صادق(عباس آقا صادق) صاحبان کندوهای عسل در نراق بودند .
یکی از زنبورداران با کندوهای سنتی(سَبدی) مرحوم حاج شکرالله ترابی فرزند محمد از حدود سال 1326 این حرفه را گسترش داد . برادرش مرحوم حبیب الله ترابی نیز به این کار همت می گمارد .

حاج شکرالله ترابی که به حرفه های دباغی و گیوه دوزی نیز اشتغال داشت در اواخر دهه 40 به دلیل همسایگی با مرحوم حاج مسلم مرادی فرزند نصرالله(1328 – 1381) و تحویل دو کندو بهاره زنبور در این خانواده پرورش زنبور مورد اقبال قرار گرفت و افراد دیگر همچون برادران متوفی به این حرفه روی آوردند .
حاج سید جعفر میرسلطانی کندوهای سبدی خود را از آقا شکرالله تهیه و در کنار شغل های دیگر به این کار مبادرت ورزید .
مرحوم علیرضا یوسفی بازنشسته وزارت کشور نیز در دهه 40 به این شغل روی آورد و تلاش زیادی انجام داد . پدرش مرحوم شکرالله یوسفی فرزند محمدهاشم نیز قدیم تر به تولید عسل می پرداخت .

از پیشکسوتان زنبورداران صنعتی نراق آقایان ولی الله حمیدی فرزند علی و علیرضا لطفعلی فرزند قربانعلی در این کار پیشگام می باشند .
بعدا افراد دیگری همچون آقایان : مرحوم حاج علیرضا علی اکبری ؛ حاج علی کمره ای و شعبانعلی طالبی این حرفه را به صورت اقتصادی دنبال کرده و به آن اشتغال دارند.

مرحوم حاج علیرضا علی اکبری(علی عشقی) و حاج علی کمره ای از زنبوردارن حرفه ای نراق به نام زنبوردار نمونه در سطح استان مرکزی شناخته شدند.
افراد دیگری هم در این زمینه فعال هستند که به عنوان زنبوردار آماتور(تازه کار) و عده دیگری هم به عنوان شغل دوم این حرفه را انتخاب نموده و از این طریق کسب در آمد می کنند.

لازم به توضیح است کندوهای سنتی و بومی قدیم به صورت استوانه ای بود که با تَرکه درخت بافته و روی آن با تُفاله گاو اندود می شد .در این کندوها دست انسان دخالت نداشت و کار به زنبور عسل واگذار شده و زنبوردار فقط می توانست عسل آن را با مشکلات برداشت و مصرف نماید .
ولی بعد از انقلاب تمام کندوهای سنتی به کندوی مدرن یا جعبه ای تبدیل گردید . در این کندوها زنبوردار به راحتی می تواند هر کاری انجام دهد، عسل آن را برداشته و استخراج نموده و به فروش برساند.

یادآوری می گردد آقای مرتضی علی آقایی فرزند علی اکبر اهل نراق از پژوهشگران زنبورعسل با بیش از 30 سال سابقه در دانشگاه تهران نماد مرکز آموزش عالی کشور است که ماحصل زحمات آن در طی این مدت تالیف و ترجمه 3 عنوان کتاب شامل: زنبورعسل و زنبورداری (تالیف)، زنبورعسل و فرآورده های آن(تالیف و ترجمه) و زنبورداری برای همه(beekeeping for dummies )ترجمه می باشد.

این کتاب از سری کتاب های دامیز از انتشارات "وایلی" آمریکاست که برای اولین بار در کشور توسط آقای علی آقایی نراقی از انگلیسی به فارسی بر گردان شده و توسط انتشارات آییژ (کتابیران )چاپ و منتشر گردید.

اسامی زنبورداران شهر نراق از یک قرن تا کنون :

1- مرحوم حسین(ملاحسین) یوسفی فرزند ...

2- مرحوم محمد مبینی فرزند ...(مشهور به استاد محمد نجار)

3- مرحوم احمد مبینی فرزند ... (برادر محمد)

4- مرحوم غلامرضا(حاج ملا غلامرضا) فروغی فرزند ملا محمد تقی

5- مرحوم غلامحسین(حاج ملاغلامحسین) فروغی فرزند ملا محمد تقی (1271 – 1357)

6- مرحوم اسماعیل عباسی فرزند ملا حیدر(1272 – 1359)

7- آقای علی(سلطانعلی) عباسی فرزند اسماعیل

8- مرحوم عباس عضایی فرزند ماشاءالله

9- مرحوم عباس رمضانی فرزند صادق(عباس آقا صادق)

10- مرحوم شکرالله ترابی فرزند محمد

11- مرحوم حبیب الله ترابی فرزند محمد

12- آقای سید جعفر میرسلطانی فرزند سید محمود

13- مرحوم شکرالله یوسفی فرزند محمدهاشم(شکری محمد هاشم)

14- مرحوم علیرضا یوسفی فرزند شکرالله

15- مرحوم مسلم مرادی فرزند نصرالله

16- آقای علی محمد مرادی فرزند نصرالله

17- آقای ابوالقاسم مرادی فرزند نصرالله

18- آقای حسین مرادی فرزند ابوالقاسم

19- آقای اسدالله کمالی فرزند ابراهیم

20- آقای علی اکبر پورصادقی فرزند محمد

21- آقای ولی الله حمیدی فرزند علی

22- آقای امیر حمیدی فرزند ولی الله

23- آقای حمید حمیدی فرزند قنبر

24- آقای علیرضا لطفعلی فرزند قربانعلی

25- آقای حسین لطفعلی فرزند علیرضا

26- آقای حسن لطفعلی فرزند علیرضا

27- مرحوم علی اکبر علی اکبری فرزند شکرالله(علی عشقی)

28- آقای علی کمره ای فرزند تقی

29- آقای شعبانعلی طالبی فرزند محمد

30- آقای محمد طالبی فرزند شعبانعلی

31- آقای مهدی طالبی فرزند شعبانعلی

32- آقای مجتبی طالبی فرزند حسین

33- آقای قاسم قجری فرزند علی

34- آقای مظاهر قجری فرزند قاسم

35- آقای مهدی قجری فرزند قاسم

36- آقای حسین قجری فرزند رمضان

37- آقای شکرالله آقاصادقی فرزند علی محمد

38- آقای مجتبی آقاصادقی فرزند شکرالله

39- آقای مرتضی آقاصادقی فرزند شکرالله

40- آقای حسینعلی محمودی فرزند علی

41- آقای مرتضی محمودی فرزند علی

42- آقای احمدعلی فروغی فرزند حسین

43- آقای مرتضی علی آقایی فرزند علی اکبر

44- آقای محمدعلی عظیمی فرزند امیدعلی

45- آقای نورعلی آقاحسینی فرزند رضا

46- آقای مجید آقاحسینی فرزند نورعلی

47- آقای سیدتقی سعیدی نیا فرزند سید رضا

48- آقای جعفر کریمی فرزند علی اکبر

49- آقای سیف الله شریفی فرزند اسماعیل

50- آقای مصطفی خاکی فرزند ابوالفضل

51- آقای علیرضا حیدری فرزند رضا

52- آقای محمود حسینی فرزند علی(سلطانعلی)

53- آقای جعفر حسینی فرزند محمود

54- آقای مجید خسروی فرزند علیرضا

55- آقای محمدرضا خسروی فرزند قنبرعلی

56- آقای حسن حبیبی فرزند اکبر

57- آقای سید هادی موسوی فرزند سید محمد

58- آقای رضا قجری فرزند حسین

59- آقای حجت مطهری فرزند عباس

60- آقای محمد رزاقی فرزند ماشاالله

61- آقای جابر ایزدی فرزند یوسف

62- آقای سید رضا موسویان فرزند سیدغضنفر

63- آقای مرتضی اصفهانی فرزند قاسم

64- آقای سیدقاسم میرسلطانی فرزند سید حسن

65- آقای عباس(غلامعباس) کمالی فرزند رمضان

66- آقای محمد شریفی فرزند حسین

67- آقای امیر جعفری فرزند اصغر

68- آقای اصغر جعفری فرزند امیر

69- آقای غلامرضا جعفری فرزند محمد

70- آقای عبدالمجید لطفی فرزند ابراهیم

71- آقای شعبانعلی یوسفی فرزند ابوالقاسم

72- آقای علیرضا رمضانی فرزند محمد

73- آقای ناصر طلوعی ازناوه فرزند محمد

74- آقای صادق رمضانی فرزند ...

75- آقای عباس نصیری فرزند علی

76- آقای حسین شریفی فرزند حسن

77- عبدالله لطفی فرزند محمد

78- بعدی را شما معرفی بفرما

هرگونه استفاده از مطالب منوط به ذکر نام منبع : سایت سلحشوران شهر نراق می باشد .